یکی از دیدنی های مهم شهر شیراز است. بازار وکیل شیراز از مشهورترین بازارهای سنتی ایران به شمار می رود. بازاری که یادگاری از کریمخان زند است و ارزش تاریخی اش بر هیچ کس پوشیده نیست. جایی که نامش از ۱۷ تیر ۱۳۵۱ با شماره ۹۲۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و گردشگران زیادی را به سوی خودش می کشاند.
برخی بر این باورند که کریم خان پس از دیدن بازار قدیمی شهر لار که اثری از دوران شاه عباس کبیر است، فکر و طرح ساخت این بازار به سرش زد و جایی را ساخت که تمام کارهای بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی و مبادلات پایاپای، صدور یا دریافت حوالجات و صرافی‌ها همه و همه در آن انجام می شدند. در واقع کریم خان زند قلب اقتصادی شیراز را ساخت و محیطی متفاوت را برای تجارت ایجاد کرد. حتا در این بازار سازمانی وجود داشت که مردم کالاهای شان را به آن می سپردند و در مواقع لزوم آن را پس می گرفتند.
بد نیست بدانید که این بازار بخشی از مجموعه وکیل به حساب می آید. مجموعه ای شامل بازار، مسجد، حمام و آب انبار که هر یک به نوبه خود جاذبه جالب توجهی برای شهر به شمار می روند.
مشهورترین بازار
یکی از مشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران است. این بازار که به فرمان کریم خان زند (۱۱۷۲–۱۱۹۳ ه. ق) ساخته شده، اکنون در مرکز شهر شیراز (شرق میدان شهدا) قرار گرفته‌است. در کنار بازار مکان‌های دیگر چون مسجد و حمام تاریخی وکیل نیز در قرار گرفته‌اند.
جهت اقامتگاه های داخلی اعم از ویلا ، سوییت ، هتل آپارتمان و واحد های بوم گردی از سیستم رستاک و اپلیکیشن اندروید قابل دانلود از کافه بازار و گوگل پلی می توانید استفاده نمایید . رستاک جهت رزرو پیشنهادات شگف انگیزی برای شما دارد . تور های لحظه آخری ما را در اینستاگرام رستاک تور دنبال کنید
بنای بازار وکیل از سال ۱۱۳۷ خورشیدی آغاز شد و تا سال ۱۱۵۶ توسعه و تکمیل آن به طول انجامید.
یک زن افغانی بافنده و فروشنده گلیم در بازار شیراز، طرح این گلیم بختیاری و شیوه بافت آن افغانی است.
این بازار از بهترین آثار بر جای مانده از کریم خان زند است که هنوز مورد بهره‌برداری قرار دارد. گمان می‌رود شاه زند پس از دیدن بازار قدیمی لار (از آثار دوران شاه عباس کبیر) طرح آن را در شیراز ریخته‌است. تمام کارهای بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی و مبادلات پایاپای، صدور یا دریافت حوالجات و صرافی‌ها همگی در حجره‌های این بازار انجام می‌گرفته و در واقع بازار وکیل مانند قلب اقتصادی شیراز بوده‌است. بازار وکیل سازمانی داشته که بازرگانان می‌توانستند با اطمینان کامل کالاهای خود را در آن به امانت بسپارند و در موقع لازم از آن استفاده نمایند.
جهت مسافرت های خانوادگی و یا با تور رستاک برای شما اتوبوس ، میدل باس ون را بصورت انلاین اجاره می دهد که می توانید با مشاهده نرخ و سایر امکانات آن را رزرو نموده و آسوده خاطر سفر کنید .
فرصت‌الدوله شیرازی
فرصت‌الدوله شیرازی در آثار عجم دربارهٔ جایگاه و موقعیت این بازار چنین می‌نویسد:
این بازار از نزدیکی دروازه اصفهان تا مدخل بازارهای قدیم امتداد دارد و مشتمل بر حجره‌هائی با سکوی پهن در طرفین و ۷۴ دهانه طاقهای بلند و خوش تناسب بوده‌است و چهار سوق بلندی در میان آن قرار داشته که بازارهای فرعی و غربی و شرقی آنرا قطع می‌نموده‌است.
مصالح ساختمانی این بازارها گچ و آجر وآهک بوده که روی پایه‌هائی از تخته سنگ‌های تراشیده قرار گرفته‌است. سقف چهار سوق که از چهار طرف آن چهار بازار منشعب می‌شود بسیار بلند و با سبک ساختمانی دلپسندی بنا شده‌است. بخش‌های گوناگون این بازارها، بر پایه صنایعی که در آن انجام می‌گرفته بنام‌های ویژه خود خوانده می‌شوند مانند: بازار بزرگ که انواع کالاها در آن یافت می‌شد. بازار بزازان، بازار بلور فروشان، بازار خیاطها، بازار کلاهدوزها، بازار سراج‌ها و بازار شمشیرگرها.
سرای مشیر
در انتهای بخش جنوبی بازار وکیل و در بخش شرقی آن به محلی می رسیم که به سرای مشیر یا گلشن شهرت دارد. بیشتر اوقات، اینجا را بخشی از بازار وکیل می دانند؛ اما در واقع یک بازار جدا محسوب می شود. سرای مشیر به دست میرزا ابوالحسن خان مشیر الملک -از وزرای فارس- در دوره قاجار ساخته شد و نامش از ۲۸ مهر سال ۱۳۴۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
بنای سرای مشیر دو طبقه است و درهای چوبی حجره های آن از ساج و منبت کاری شده هستند. در وسط حیاط این سرا به یک حوض بزرگ هشت ضلعی می رسیم که درخت های نارنج و گل و گیاه در اطراف آن دیده می شوند.
ساختمان هشت گوش و سردر زیبای این بازار از زیبایی هایش به شمار می روند. کاشی کاری سردر بسیار دیدنی است و در بخش زیری آن کتیبه ای به صورت کاشی کاری و با خط زیبای نستعلیق توضیحاتی در مورد سازنده بنا را در خود دارد.
دو سنگ از جنس مرمر پایین تر از این کتیبه دیده می شود که عبارات روی آن اهداف ساخت سرا و پایان ساخت آن در تاریخ ۱۲۸۲ هجری قمری را نشان می دهد. کاشی کاری زیبایی با طرح گیاه، گل و برگ کناره های این کتیبه را مزین کرده است.
در این بازار شخصی با لباس محلی حاضر است و گوشه ای از فرهنگ این دیار را به نمایش می گذارد. او همیشه سوژه عکس های متفاوت بازدیدکنندگان می شود.
تور های لحظه آخری ما را در اینستاگرام رستاک تور دنبال کنید
برای خرید بلیط هواپیما به صورت آنلاین به رستاک تیکت مراجعه کنید
خرید پارچه
خرید پارچه، اصلی ترین برنامه در بازار وکیل
پارچه های رنگارنگ عشایر فارس آن قدر جذابند که نمی توانید چشم از آنها بردارید.
خاتم و منبت های شیراز شهرت زیادی دارند و می توانید انواع آنها را در بازار وکیل بیابید. قلم زنی شیرازی هم از چیزهایی است که نباید آن را از قلم بیندازید.
عرقیجات و گیاهان کوهی هم در اینجا پیدا می شوند
شما به بازاری در شهر بهارنارنج آمده اید پس گلبرگ بهارنارنج را فراموش نکنید. خلال نارنج شیراز و پونه کوهی شیراز هم در این بازار طرفداران زیادی دارد و گلنار فارس هم که برای جوش صورت توصیه می شود .
در بازار وکیل شیراز انواع چرم، زیور‌آلات سنتی، انواع وسایل مسی و نقره، ادویه‌جات، وسایل عتیقه، لباس‌های محلی شیرازی و کلاه‌های سنتی هم عرضه می شوند.
معماری
معماری این بنا بر گرفته از بازار قیصریه لار و همچون بازارچه بلند اصفهان ساخته شاه عباس کبیر است اما پهنای بازار وکیل بیش از سایر بازارهاست. همچنین ۷۴ دهانه تاق ضربی بازار با بلندای بیش از ۱۱ متر بلندتر از تاق سایر بازارهاست که البته هم اینک به علت خاکریزی کف بازار، ارتفاع طاق‌ها به ده متر تقلیل یافته‌است
این بازار که از نظر معماری دارای سه فضای جداگانه است، گذرگاه (برای گذر مشتریان)، حریم مغازه (به بلندای نزدیک به ۲ پله بالاتر از سطح زمین)، فضای مغازه (جایگاه فروش) است. بازار دارای پنج در بزرگ است که در چهار سوی آن جای گرفته‌است. هم چنین شامل دو راهروی شمالی – جنوبی و شرقی – غربی است که چون صلیبی یکدیگر را قطع کرده‌اند.
در تقاطع این دو رشته چهار سوق قرار گرفته‌است که بر روی یک هشتی قرار دارد. این چهار سوق دارای طاق بزرگ ضربی محکمی است و در پای طاق نیز چند ترنج آجرکاری شده‌است. در هشتی نیز مغازه‌هایی چهارگوش در دو طبقه وجود دارد.
ضلع شمالی – جنوبی بازار از دروازه اصفهان شروع می‌شود و تا کوچه جنوبی سرای مشیر ادامه می‌یابد. در دو طرف این راسته هر قسمت ۴۱ جفت (۸۲ باب) مغازه وجود دارد که در جلو هر یک سکویی از قطعات سنگی بزرگ که بر روی آن، ترنج‌هایی برجسته کنده‌کاری شده‌است. در این بازار برای جلوگیری از نم و رطوبت، مغازه‌ها را نزدیک بع یک متر فراتر از سطح زمین ساخته‌اند. مغازه‌ها اغلب دارای پستو بوده و در دو طبقه طراحی شده‌اند.
راسته‌ها و خرده بازارها
در شمال شرقی این راسته، چند کاروانسرای قدیمی به نام‌های روغنی، گمرک و احمدی ساخته شده‌است که در ورودی آنها در درون بازار است. هر یک از این کاروانسراها دارای چندین حجره می‌باشند. راسته شمالی – جنوبی را بازار بزازان نیز نامیده‌اند. در سال ۱۳۱۵ به علت گسترش خیابان زند ۱۱ حجره از حجره‌های این ضلع از بین رفته‌است.[نیازمند یادکرد دقیق] ضلع شرقی – غربی نیز دارای دو بخش است:
بخش خاوری (شرقی) چهار سوق که آن را بازار علاقه‌بندان می‌نامند. این بخش دارای ۱۹ جفت مغازه‌است که هم اینک مرکز فرش است و مغازه‌های عطاری نیز در این قسمت یافت می‌شود.
بخش باختری (غربی) چهارسوق که آن را بازار ترکش‌دوزها می‌نامند و دارای ۱۰ جفت مغازه‌است که هم اینک مرکز فروش فرش‌های ایرانی است.
در بخش جنوبی چهارسوق در راستای بازار ترکش دوزها، بازار دیگری قرار دارد که مدخل آن در جلو سر در مسجد وکیل است و به بازار شمشیرگرها معروف است. این بازار نیز دارای ۱۱ جفت مغازه‌است. درب ورودی کاروانسرای وکیل در این راسته قرار گرفته‌است امروزه این کاروانسرا به سرای فیل شهرت دارد.
چهار سوق
در زیر چهار سوق، حوض بزرگی از سنگ مرمر قرار داشته که آب آن از آبراهی که از زیر بازار ترکش دوزها می‌گذشته، فراهم می‌شده‌است. این آبراه به صورت طاق ضربی است و از آجر و ساروج ساخته شده‌است و هم اینک نیز وجود دارد اما حوض مرمرین به علت بالا آمدن کف بازار، از میان رفته‌است.
سامانه تهویه هوا به علت بلندای زیاد سقف طاق و تویزه‌ای بازار کامل بوده‌است. این امر به وسیله بادگیرهایی ساده انجام می‌گرفته‌است. همچنین دریچه‌ها و روزنه‌هایی به نام جامخانه یا هورنور در زیر سقف جاسازی شده بوده که هوا و نور کافی را به بازار می‌رسانند اما هم اینک پس از بازسازی، این روزنه‌ها بسته شده‌اند. هم اینک در بالای مغازه‌ها مشبک‌هایی جهت تهویه هوا و روشنایی وجود دارد.
