گنبد جبلیه (موزه سنگ کرمان)
گنبد جبلیه (موزه سنگ کرمان)، در منتهی‌الیه شرقی کرمان در نزدیکی دو قبرستان صاحب الزمان و سید حسین، با گنبد بزرگ و عجیبی از سنگ و گچ بنا گردیده که دست تطاول روزگار در تخریب آن کوتاه آمده‌است.
شکل هندسی گنبد
این گنبد هشت ضلعی که به گنبد گبری نیز شهرت دارد تماماً از سنگ است و عرض پی آن نیز در پایه به ۳ متر می‌رسد. در هشت طرف آن هشت در به عرض ۲ متر قرار گرفته که اخیراً برای مستحکم ساختن بنا و جلوگیری از تخریب آن، درگاه‌ها را با سنگ مسدود کرده‌اند و فقط یکی را باز گذاشته‌اند. قسمت بالای گنبد از آجر ساخته شده‌است و در داخل گنبد ظاهراً گچ بری‌ها و تزئین کاریهایی وجود داشته که قسمت بالا ریخته و قسمت پائین را تخریب کرده‌اند.
مقبره یا آتشکده
کرمانیان معتقدند که این محل آتشکده یا مقبره یکی از زرتشتیان بوده و برخی نیز عقیده دارند که مزار سید محمد تباشیری است؛ ولی نسبت اخیر را در بعضی نقاط تکذیب می‌کنند. بدیهی است در زمانی که این قبرستان را ویران کرده‌اند سنگ این مقبره را برداشته‌اند و برای نمایی بکار برده‌اند.
پژوهشگران اروپایی نظیر هیلن براند این گنبد را متعلق به سلجوقیان می‌دانند.
«جبلی» تحریف یافته کلمه «گبری» است و برطبق قواعد اشتقاقهای فارسی «گ» به «ج» بدل شده‌است.
قدمت بنا
قدمت این گنبد را از این کلمه که آن را گنبد «گبر» نیز گفته‌اند می‌توان حدس زد که شاید مربوط به پیش از اسلام باشد و از بناهای زرتشتی و گبری است، گرچه سبک آن با سبک آتشکده تطابق ندارد.برخی احتمال داده‌اند که بنای مذکور مربوط به اواخر دوره ساسانی باشد که اوائل اسلام تعمیر و مرمت شده‌است یا اینکه در اوائل اسلام با الهام از معماری ساسانی بنا گردیده‌است.
هر چند در دوره‌هایی (از جمله دوره سلجوقی به دستور محمد بن الیاس) تعمیر شده‌است.
گفته می‌شود در ساخت این گنبد به جای آب از شیر شتر استفاده شده‌است که مورخان ومعماران دلیل استحکام این بنا را همین می‌دانند. در اطراف این بنا جنگل کاری شده و درختان سرو و کاج آن جنگلی با نام جنگل قائم را تشکیل داده‌اند که از تفرجگاه‌های کرمان است. این بنا در سال ۱۳۸۳ به موزه تبدیل شده‌است. در حال حاضر شهرداری کرمان ، با همت بخش خصوصی تصمیم به راه اندازی سیستم AR (واقعیت افزوده) برای بناهای تاریخی من جمله گنبد جبلیه گرفته است.
بصورت ان لاین از اپلیکیشن رستاک و سایت رستاک رزرو نمایید.
دانلود ان از گوگل پلی و کافه بازار رایگان است.
معماری
این بنای ارزشمند به صورت هشت ضلعی ساخته شده و سنگ عمده مصالحی بوده که در ساخت آن به کار رفته است. در هر ضلع این بنا هشت در به عرض دو متر قرار دارد، در حال حاضر به خاطر استحکام بنا هفت در را با سنگ پوشانده اند و تنها یک در را باز نگه داشته اند.
موارد مهم در معماری بنا
سقف گنبد جبلیه را از آجر ساخته اند و داخل آن را با گچبری های زیبا جلوه داده اند.
مصالح به کار رفته در دیوارها سنگ لاشه با ملات گچ از بیرون و آهک از داخل است.
نکته ی مهم و جالب در ساخت این بنا تمام سنگی استفاده از شیر شتر در ساخت آن بوده است.
البته برخی از کارشناسان و صاحب نظران این مورد را رد کرده و نپذیرفته اند.
بصورت ان لاین از اپلیکیشن رستاک و سایت رستاک رزرو نمایید.
دانلود ان از گوگل پلی و کافه بازار رایگان است.
گنبد یا آتشکده
گنبد جبلیه رازش را درسینه پنهان کرده و سرگذشت واقعی خود را بیان نمی‌کند و موجب آن شده تا کارشناسان تاریخ‌های متفاوتی را برای زمان ساخت این بنا عنوان کنند. تاریخ دقیق ساخت بنا مشخص نیست اما از ساختار آن می توان حدس زد که در اوخر دوره ساسانی ساخته و اوایل دوره اسلامی مرمت شده و یا معماران اوایل دوره اسلامی آن را با الهام از معماری دوره ساسانی بنا کرده اند.
برخی بر این باورند که اینجا مکان یک آتشکده بوده ، در حالی که معماری آن با سختار یک آتشکده تناسب ندارد.
عده‌ای هم می گویند آرامگاه یکی از زرتشتیان بوده و مربوط به اواخر دوره ساسانی است.
اما به اینکه بنا مربوط به عهد سلجوقیان است نیز اشاره شده است.
با توجه به اینکه به این گنبد، گبری هم می گویند بر این مبنا می‌توان قدمت بنا را به قبل از اسلام نسبت داد.
راهنمای محلی،سوغاتی و غذای محلی و نیز اجاره اتومبیل با راننده را نیز می توانید:
بصورت ان لاین از اپلیکیشن رستاک و سایت رستاک رزرو نمایید.
دانلود ان از گوگل پلی و کافه بازار رایگان است.
جالب است نظر سر پرسی سایکس که یک ژنرال، نویسنده، و جغرافیدان انگلیسی بود را در مورد این بنا بدانید. او که در حدود سال ۱۹۰۰ میلادی کنسولگری انگلیس در کرمان را راه اندازی کرد ، در مورد گنبد جبلیه می‌گوید:
«از قبرستان که رد می‌شوید یک ساختمان هشت ضلعی سنگی خواهید دید که گنبدی به شکل دو هلال بر آن قرار گرفته و قطر داخل آن ۱۸ فوت و هر طرفی نیز ۱۸ فوت و نوک آن اجری و منتهی‌الیه آن دایره می‌باشد. این محل را جبلیه می‌نامند و تنها ساختمان سنگی کرمان همین گنبد جبلیه است.»
رستاک بصورت حرفه ای برای شما در موزه سنگ کرمان و اطراف آن می تواند امکانات اقامتی مناسب تدارک ببیند .
راهنمای محلی،سوغاتی و غذای محلی و نیز اجاره اتومبیل با راننده را نیز می توانید:
بصورت ان لاین از اپلیکیشن رستاک و سایت رستاک رزرو نمایید.
دانلود ان از گوگل پلی و کافه بازار رایگان است.
موزه سنگ کرمان
از کتیبههای موجود در این گنجینه می‌توان به کتیبه مسجد آبدر اشکان رابر اشاره کرد. این کتیبه یکی از قدیمی ترین کتیبههای موجود در این گنجینه است که مربوط به بنای یادبود یک مسجد در ارتفاعات شمال شهر رابر آبادی آبدر اشکان (اشکون) واقع در شهرستان بافت است. این کتیبه بر روی قطعه سنگی طبیعی و به خط کوفی اجرا شده است.کوچکترین سنگ قبر کشف شده در استان کرمان نیز در این گنجینه نگهداری می‌شود. این سنگ در سال ۱۳۷۷ توسط احمد ایلاقی کشاورز دهستان قائم آباد کشف و تحویل سازمان میراث فرهنگی استان کرمان شد. این سنگ با ابعاد ۲۶ در ۲۲ سانتیمتر و کتیبه آن شامل دو بخش است. یکی نوار حاشیه ای و دیگری نوشتار وسط که در یک کادر قرار گرفته است.
بصورت ان لاین از اپلیکیشن رستاک و سایت رستاک رزرو نمایید.
دانلود ان از گوگل پلی و کافه بازار رایگان است.
سنگ قبرها
در میان سنگ قبرهای موجود در گنجینه جبلیه سنگ قبر میرزا آقاخان، پسر میرزا احمد علی خان وزیری نویسنده تاریخ، کرمان نیز به چشم می‌خورد. به گفته دکترباستانی پاریزی، مورخ معاصر کرمانی، وی در امر تالیف کتاب تاریخ کرمان با پدرش همکاری داشته است.
رستاک بصورت حرفه ای برای شما در موزه سنگ کرمان و اطراف آن می تواند امکانات اقامتی مناسب تدارک ببیند .
راهنمای محلی،سوغاتی و غذای محلی و نیز اجاره اتومبیل با راننده را نیز می توانید:
بصورت ان لاین از اپلیکیشن رستاک و سایت رستاک رزرو نمایید.
دانلود ان از گوگل پلی و کافه بازار رایگان است.
، در منتهی‌الیه شرقی کرمان، با گنبد بزرگ و عجیبی از سنگ و گچ بنا گردیده که دست تطاول روزگار در تخریب آن کوتاه آمده‌است.){kind=link}