ارگ کریمخان
ارگ کریم خان ،در مرکز شهر شیراز ساختمان چهار گوشی است که روی بدنه بیرونی دیوارها و چهار برج آن نقش و نگارهایی زیبا به وسیله آجر به ارتفاع ۱۵ متر پدید آمده است. در این ساختمان کریم خان زند زندگی می کردند . قلعه دارای چهار برج است که ارتفاع برج ها از دیوار قلعه بلندتر است.در ورودی قلعه دری چوبی و بزرگ است که در ضلع شرقی قلعه قرار دارد. در بالای در ورودی صحنه نقاشی کشته شدن دیو سفید به دست رستم که روی کاشی هفت رنگ انجام شده را نشان می دهد.
کریم خان زند
کریمخان زند وزیر اعظم شاه اسماعیل سوم صفوی و فرمانروای ایران از و بنیان‌گذار دودمان زندیه بود.
او فردی مدبر بود. او خود راوکیل الرعایا نامید و از لقب شاه پرهیز کرد.
تاریخچه بنا
ساخت این بنا به سال ۱۱۰۸ هجری قمری و زمان حکومت زندیان در شیراز برمی‌گردد. زمانی که کریمخان از بهترین معماران و هنرمندان آن زمان برای ساخت آن دعوت کرد و بهترین مصالح را نیز فراهم آورد تا آنها در مدت زمان کوتاهی این بنای زیبا را بسازند. در دوره‌های مختلف این ارگ کاربردهای متفاوتی داشته است. در زمان زندیان محل زندگی پادشاه بوده، در دوره‌ی قاجاریه از آن به عنوان محل زندگی فرمانروایان محلی استفاده می‌شد و در زمان سلطنت پهلوی نیز آن را به زندان تبدیل کرده بودند.
زمان ساخت بنا
در دوره سلطنت سلسله زندیه ساخته شده‌است و پس از اینکه کریم خان زند شیراز را به عنوان پایتخت خود و این مکان را به‌عنوان مکان زندگی خود انتخاب کرد، به ارگ کریم خانی معروف شد. در زمان سلطنت سلسله پهلوی از ارگ به‌عنوان زندان استفاده شد که آسیب‌هایی به آن وارد شده‌است .
مشخصات ارگ
حیاط به صورت مستطیل است که دارای ۱۲۰ متر طول و ۱۰۰ متر عرض می باشد. در اطراف و وسط آن حوض های بزرگی است که آب نماهای زیبایی دارند. درختان نارنج که در درون حیاط دیده می شوند عمر زیاد داشته اند حتی قدمت بعضی از آن ها به ۲۰۰ سال هم می رسد.
سایر مشخصات ارگ
دارای سه شاه نشین در شمال، غرب و جنوب حیاط می باشد. شاه نشین شمالی مخصوص زمستان، شاه نشین غربی مخصوص فصل بهار و شاه نشین جنوبی مخصوص فصل تابستان مورد استفاده قرار می گرفت. در طرفین و پشت هر شاه نشین اتاق ها و ایوان هایی قرار دارد . در سمت غربی حیاط تالار اصلی ارگ و منزل رسمی و استراحت گاه کریم خان زند قرار داشته است. تالاری که دو ستون چوبی بلند در جلو آن وجود دارد. قبلا دارای دو ستون سنگی بوده که آقا محمد خان قاجار دو ستون سنگی آن را برای ساخت کاخ گلستان تهران به آن جا منتقل کرد و به جای آن دو ستون بلند چوبی کار گذاشته است.
معماری بنا
این بنای ۴۰۰۰ متری در مرکز یک محوطه با مساحت ۱۲۸۰۰ مترمربع قرار گرفته است. ارگ در خارج دارای ۴ دیوار بسیار بلند ۱۲ متری است که با ۴ برج آجری دایره‌ای شکل با ارتفاع ۱۴ متر و با زاویه‌ی ۹۰ درجه به هم متصل شده‌اند. عمده‌ی مصالح به کار رفته در این بنا از سنگ و گچ است. تمامی دیوارهای ۱۲ متری اطراف، دارای ضخامت ۳ متری در پایین و ۲.۸ متری در قسمت‌های بالایی هستند. طراحی این بنا در واقع هم مسکونی و هم نظامی است. دیوارهای محکم و بسیار مرتفع بیرونی با جان‌پناه‌هایی در قسمت‌های بالایی دیوار که برای استقرار سربازان و تیراندازی در هنگام جنگ از آن استفاده می‌شد و همچنین خندقی که سابقا در بیرون از آن کنده شده بود نیز گواه این امر است.
سایر ویژگیهای ارگ
در سمت شرقی حیاط در ورودی قرار دارد. این قسمت تنها قسمتی است که در آن تالاری ایجاد نشده است. در این قسمت دیواری بلند است که بین این دیوار و دیوار خارجی ارگ فاصله ای به اندازه ی دالان ورودی ارگ قرار دارد. در این فاصله چند ساختمان وجود دارد. در شمال این دالان حیاطی کوچک قرار دارد که در گذشته دارای چندین اتاق بوده است. این اتاق ها مقر و منزل خدمت کاران و نگهبانان ارگ بوده است ولی در حال حاضر این حیاط متروکه است.
برج ها
برج‌های اطراف ارگ دارای سه طبقه‌ی مجزا هستند که پله‌های مدور برای رفت و آمد در آنها تعبیه شده‌اند. در طبقات نیز دو اتاق وجود دارد که یکی جهت استراحت سربازان و دیگری برای نگهداری اسلحه بوده است.
بخش های مسکونی
بخش مسکونی ارگ در ضلع شمالی، جنوبی و غربی آن واقع شده است. هر کدام از این بخش ها دارای ۶ اتاق مسکونی و یک ایوان هستند. جالب است بدانید همه ی اتاق ها از داخل به هم وصلند. همه ی اتاق ها و ایوان های با تزیینات خاص آن دوره ومقرنس تزیین شده اند.عبدالحسین میرزا فرمانفرما حکم‌ران فارس، دستور به بازسازی مینیاتورهای نقاشی شده در این بنا داد.
علت کجی!
شکل کلی این بنا یک ذوزنقه‌ی ناقص است که گفته می‌شود علت این امر این بوده که در هنگام ساخت آن به این نتیجه رسیده‌اند که خاک شمال غربی برای ایجاد برجی با این عظمت نامناسب است و امکان نشست کردن دارد، پس کمی بنا را به سمت غرب کشیدند.
حمام ارگ
در جنوب دالان حمام خصوصی ارگ قرار دارد و برای رفتن به داخل آن از دری که در گوشه جنوب شرقی حیاط قرار دارد می توان به داخل آن رفت. حمام از سه قسمت رخت کن، سالن و خزینه تشکیل شده است و آب آن از حوضی که بر روی پشت بام حمام قرار داشته تامین می شده است.
بخش های مختلف حمام
زندان شهربانی
ارگ کریم خان ساختمان باشکوهی است که اتاق هایی با نقاشی های زیبا را در خود جای داده است اما از سال ۱۳۱۵ تا ۱۳۴۵ که به عنوان زندان شهربانی از آن استفاده شد همه ی آثار نقاشی ها و مقرنس کاری های آن با گچ پوشیده شده است. بیشتر اتاق ها و تالار های آن با سقف و دیوارهای بسیار به صورت سلول های کوچک زندان درآمده اند.
ثبت اثر
بخشی از تالارها و اتاق های مرمت شده نمونه ای زیبا از سبک معماری دوره زندیه را نشان می دهند . این اثر در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۳۵۱ با شماره ثبت ۹۱۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
امکانات اقامتی
جهت اقامتگاه های داخلی اعم :
از ویلا ،سوییت ،هتل آپارتمان و واحد های بوم گردی از سیستم رستاک
و اپلیکیشن اندروید قابل دانلود از کافه بازار و گوگل پلی می توانید استفاده نمایید . رستاک جهت رزرو پیشنهادات شگف انگیزی برای شما دارد .
بلیط های داخلی و خارجی خود را با قیمت ویژه از رستاک تهیه فرمایید.
انواع خدمات گردشگری در مقاصد توریستی اعم از:
راهنما ،سوغاتی و غذای محلی را از رستاک رزرو نمایید.
