شهر سوخته در ۵۵ کیلومتری شهر زابل در استان سیستان و بلوچستان و در کنار جاده زابل زاهدان قرار دارد.
شهر سوخته
این شهر در ۳۲۰۰سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سال‌های ۳۲۰۰تا۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته‌اند.این شهر مهمترین مرکز استقرار و در حقیقت پایتخت منطقه در دوران مفرغ بوده است.مساحت کلی تپه شهر سوخته حدود ۱۵۲ هکتار است.
که در یک برآمدگی بین دریاچه هامون و رود هیرمند بنا شده است ،ارتفاع متوسط آن از سطح زمین‌های اطراف ۱۲ متر و بلندترین نقطه آن ۱۸ متر ارتفاع دارد.که همین مورد ماهیگیری را به یکی از منابع درآمد اصلی مردم شهر تبدیل کرد.
شهر سوخته در گذشته به ۵ بخش اصلی تقسیم شده بود که شامل ناحیه مسکونی در شمال شرقی ،نواحی مرکزی، بخش صنعتی، بناهای یادبود و گورستان می‌شد.
تپه‌های شهر سوخته به چهار منطقه تقسیم می‌شوند :
- ۱) منطقه مرکزی با وسعت ۲۰ هکتار
- ۲) منطقه مسکونی شرق با وسعت ۱۶ هکتار
- ۳) قسمت شمال شرقی یا منطقه صنعتی شهر سوخته
- ۴) قسمت جنوب غربی شامل قبرستان با مساحتی بالغ بر ۲۰ تا ۲۵ هکتار
شهر سوخته دو بار به آتش کشیده شده است .
یکبار در ابتدای مرحله رشد و بار دیگر در لحظه مرگ آن بوده است.این شهر در دوره ماقبل تاریخ حدود ۳۲۰۰ قبل از میلاد پایه گذاری،حدود ۱۸۰۰قبل از میلاد متروک شده است.برای دوره‌ای حدود ۱۴۰۰ سال، زندگی در این شهر جریان داشته است.دوران شکوفایی این تمدن بین سال های ۲۵۰۰تا ۲۲۰۰ قبل از میلاد بوده است که شهر حدود ۵۵۰۰۰ نفر جمعیت داشته است.دراین شهر دو گروه عمده کشاورزان و صنعت گران اکثریت را تشکیل می‌داده‌اند.
مهم ترین آثار معماری مکشوفه در شهر سوخته خانه‌های موسوم به پلکانی و بنای کاخ سوخته است.هر واحد ساختمانی از یک قسمت مستطیل درست شده که ۵ تا ۶اتاق دارد و حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ متر زیر بنا داشته است.حتی منازل در مجتمع های۴ و یا۶ خانه‌ای است. مصالح اصلی به کار رفته در آن خشت‌های خام منظم گلی است.
شرایط محیطی در شهر سوخته !
سقف خانه‌ها معمولاً صاف بوده و از حصیر برای پوشش آن‌ها استفاده شده و گرمای اتاق‌ها به وسیله یک اجاق مرکزی تأمین می‌شده است.در سال ۱۹۷۲ اولین قبر به طور تصادفی کشف شد.مصالح مورد استفاده در ساختمان گورها خشت خام بوده است.در شهر سوخته ۳ نوع قبر دیده می‌شود. مهمترین نوع قبر،چاله‌ای ساده بوده که مرده را همراه اشیاء و غذا دفن می‌کردند. نوع دیگر چاله معمولی که با دیواری به ۲ قسمت تقسیم می‌شده است.نوع سوم ، قبرهای سردابه‌ای که نوعی قبر خانوادگی بوده است.تنها،مسأله وسعت نیست که شهر سوخته را به یکی از بزرگترین شهرهای باستانی ایران و خاورمیانه تبدیل کرده است.بلکه یافتههای متنوع آن باعث تعجب باستان شناسان گردیده است.
جهت اقامتگاه های داخلی اعم از ویلا،سوییت،هتل آپارتمان و واحد های بوم گردی از سیستم رستاک و اپلیکیشن اندروید قابل دانلود از کافه بازار و گوگل پلی می توانید، استفاده نمایید.رستاک جهت رزرو پیشنهادات شگفت انگیزی برای شما دارد.تور های لحظه آخری ما را در اینستاگرام رستاک تور دنبال کنید
- اولین جراحی مغز در ۴۸۰۰ سال پیش در شهر سوخته انجام شده است.
- ساکنان شهر سوخته کفش تولید می‌کرده‌اند.کهن‌ترین انیمیشن و تصویر متحرک در شهر سوخته یافت شده است.
- که در این انیمیشن بزی به یک بوته گیاه نگاه می‌کند و از آن بالا می رود.
- برای اولین بار در ۳۰۰۰ قبل از میلاد شتر در شهر سوخته مورد استفاده قرار گرفته است.
- یک خط کش چوبی باستانی با دقت نیم میلی متر در شهر سوخته یافت شده است.
- مردمان آن روز شهر سوخته از شطرنج و تخته نرد استفاده می‌کرده‌اند.
- مراکز صنعتی مردم شهر سوخته خارج از شهر بوده است.
- تعدادی لوله‌های سفالی در شهر سوخته پیدا شده که احتمالاً جهت آب‌رسانی یا دفع فاضلاب استفاده می‌شده است.
- پارچه‌هایی که در شهر سوخته یافت شده مطلقاً در هیچ کجای ایران یافت نشده است.
- صنایعی مانند ریسندگی، خراطی، معرق‌سازی، مرمرسازی، سفال‌گری، مهرسازی، حصیربافی و ساخت ابزار فلزی در شهر سوخته رواج داشته است.
شهری پیشرفته در زمان خود
شهر سوخته مرکز بسیاری از فعالیت‌های صنعتی و هنری بوده،و نمونه‌های جالب و بدیعی از زیورآلات در آنجا به دست آمده است.شهر سوخته بدون شک جز شهرهای بسیار پیشرفته زمان خود بوده است.این نکته نه تنها در بقایای آثار معماری و کارهای ظریف دستی وصنعتی دیده می شود بلکه در سازمان دهی اجتماعی شهر نیز دیده می شود.
دراولین دوره کاوش در شهر سوخته کوچه‌ها و خانه‌های منظم،لوله کشی آب و فاضلاب با لوله‌های سفالی پیدا شد که نشان دهنده وجود نوعی برنامه ریزی و سازماندهی شهری در این شهر است.دانش پزشکی هم در شهر سوخته در حد شگفت انگیزی پیشرفت کرده بود تا آن حد که پزشکان این شهر نه تنها از علومی چون شکسته بندی آگاه بوده اند،بلکه می توانسته اند به اجرای عمل جراحی مغز دست بزنند.
گورستان سلطنتی
اسکلتی از یک دختر در گورستان این شهر به دست آمده است؛که جای شکستن و ترمیم مجدد استخوان جمجمه کاملا روی آن مشخص است.همچنین بقایای جمجمه ای دیگر با چشم مصنوعی از گورستان این شهر به دست آمده که نشان می دهد،پزشکان این شهر به کار جراحی چشم هم وارد بوده اند.از گور باستانی موسوم به شماره هفتصد و شصت و یک کهن ترین تخته نرد جهان به همراه شصت مهره ی آن در شهر سوخته پیدا شد.این تخته نرد بسیار قدیمی تر از تخته نردی است که در گورستان سلطنتی اور در بین النهرین پیدا شده بود.برای نخستین بار در شهر سوخته یک چشم مصنوعی متعلق به ۴۸۰۰ سال پیش کشف شد.این چشم مصنوعی متعلق به زنی بیست و پنج یا سی ساله بوده که در یکی از گورهای شهر سوخته مدفون شده بوده است.
جهت مسافرت های خانوادگی و یا با تور رستاک برای شما اتوبوس ، میدل باس ون را بصورت انلاین اجاره می دهد که می توانید با مشاهده نرخ و سایر امکانات آن را رزرو نموده و آسوده خاطر سفر کنید .
نخستین چشم مصنوعی جهان
برای نخستین بار در شهر سوخته یك چشم مصنوعی متعلق به ۴۸۰۰ سال پیش كشف شد.این چشم مصنوعی متعلق به زنی۲۵ تا ۳۰ ساله بوده که در یکی از گور های شهر سوخته مدفون شده بوده است.جمجمه زن صاحب چشم مصنوعی شهر سوخته چشم مصنوعی روی جمجمه او دیده می‌شود.
چشم مصنوعی در چشم چپ او کار گذاشته شده است و با وجود گذشت زمان نزدیک به ۴۵۰۰ سال از ساخته شدن آن هنوز سالم است.جنس این چشم مصنوعی یافت شده هنوز بطور کامل مشخص نشده است اما به نظر می رسد، در ساخت آن از قیر طبیعی مخلوط به نوعی چربی جانوری استفاده شده است.درروی این چشم مصنوعی ریزترین مویرگ‌های داخل چشم توسط مفتول های طلایی به قطر كمتر از نیم میلی‌متری طراحی شده‌اند.مردمك این چشم در وسط طراحی شده و تعدادی خطوط موازی كه تقریباً یك لوزی را تشكیل می‌دهند. در پیرامون مردمك دیده می‌شود.
سرپرست گروه باستان شناسي شهرسوخته :براي نخستين بار در شهر سوخته يک چشم مصنوعي پيدا شد.مطالعات اوليه نشان داده اند که چشم چپ زن تنومند مدفون در قبر شماره ۶۷۰۵مصنوعي بودهاست.
چشم مصنوعي
در روي اين چشم مصنوعي ريز ترين مويرگهاي داخل کره چشم توسط مفتول هاي طلايي به قطر کمتر از نيم ميلي متر طراحي شده اند .مردمک چشم در وسط طراحي شده و جز از آن تعدادي خطوط موازي که تقریباً يک لوزي را تشکيل مي دهدند. درپيرامون مردمک ديده مي شود؛از دو سوراخ جانبي واقع در دو سوي اين چشم مصنوعي جهت نگهداري و اتصال آن به حدقه چشم استفاده مي شده است.اشياء پيدا شده در اين قبر دو قسمتي عبارت بوده اند؛از ظرفهاي سفالي ، مهرهاي تزييني ، يک کيسه جرمي و يک آينه مفرقي. به نظر مي رسد که چشم مزبور از جنس قير طبيعي که با نوعي چربي جانوري مخلوط شده ساخته شده است.
جراحی مغز
یکی شگفت انگیزترین یافتههای این شهر، پیدایی نشانه‌های کهن ترین جراحی مغز درشهر سوخته است. جمجمه‌ای از دختر دوازده یا سیزده ساله که در ۴۸۰۰ سال پیش ، پزشکان آن دیار برای درمان بیماری هیدروسفالی بخشی از استخوان جمجمه او را برداشته و جراحی کردند که مدت ها بعد از این عمل زنده مانده است.
خط کش ۵ هزار ساله
در طی کاوش های انجام گرفته در شهر سوخته یک خط کش کشف شده است.سرپرست هیات باستانشناسی شهر سوخته درباره خط کش کشف شده گفت:این خط کش به طول ده سانتیمتر از جنس چوب آبنوس است.کشف خط کش در شهر سوخته زابل نشانگر این است که ساکنان این شهر باستانی دارای پیشرفت زیادی در زمینه علم ریاضیات بوده اند.
قدیمی ترین تخته نرد جهان
از گور باستانی موسوم به شماره ۷۶۱ کهن ترین تخته نرد جهان به همراه ۶۰ مهرهی آن در شهر سوخته پیدا شد.این تخته نرد بسیار قدیمی تر از تخته نردی است که در گورستان سلطنتی«اور»در بین النهرین پیدا شده بود.این تخته نرد از چوب آبنوس و به شکل مستطیل است. روی این تخته نرد، ماری که۲۰بار به دور خود حلقه زده و دمش را در دهان گرفته، نقش بسته است.این تخته نرد ۲۰خانه بازی و۶۰مهره دارد.مهره ها که در یک ظرف سفالی در کنار تخت نرد قرار داشتند از سنگ های رایج در شهر سوخته یعنی از لاجورد،عقیق و فیروزه است.
نخستین انیمیشن جهان
باستان شناسان هنگام کاوش در گوری۵هزار ساله جامی را پیدا کردند،که نقش یک بز همراه با یک درخت روی آن دیده می شود.آن ها پس از بررسی این شی دریافتند نقش موجود برخلاف دیگر آثار به دست آمده از محوطه‌های تاریخی شهرسوخته،تکراری هدفمند دارد،به گونه‌ای که حرکت بز به سوی درخت را نشان می دهد.هنرمندی که جام سفالین را بوم نقاشی خود قرار داده،توانسته است در۵حرکت،بزی را طراحی كند كه به سمت درخت حركت و از برگ آن تغذیه می کند.
باستان‌شناسان با نزدیک كردن این تصاویر به یكدیگر موفق شدند نمونه‌ای ازیك تصویر متحرك را در قالب یك فیلم۲۰ثانیه‌ای به دست آورند.
تور های لحظه آخری ما را در اینستاگرام رستاک تور دنبال کنید
برای خرید بلیط هواپیما به صورت آنلاین به رستاک تیکت مراجعه کنید
