شاهچراغ

0
1450

شاهچراغ در مرکز شهر شیراز مدفن حضرت سید احمد برادر امام رضا (ع) و فرزند امام هفتم (ع) شیعیان است. این بنا در دوره اتابکان فارس در سده ششم هجری قمری ساخته شده‌است .

شاهچراغ در کنار میدان احمدی شیراز قرار دارد. شاهچراغ آرامگاهی است که در آن حضرت میرسیداحمد فرزند امام موسی کاظم (ع) معروف به شاه‌چراغ و برادر امام رضا (ع) دفن شده‌اند.

گنبد و بارگاه شاه چراغ شیراز دارای کاشی کاری‌های زیبایی است. در سالهای ۴۰-۱۳۳۹ خورشیدی و در پی مرمت و نوسازی ساختمان گنبد، طراحی کاشی‌کاری آن توسط استادعیسی بهادری صورت گرفته و به اجرا درآمد.

بیشترین و معتبرترین منابع متقدم و متاخر که به شرح حال و زندگانی احمد‌بن‌موسی (ع) پرداخته‌اند، آشکار شدن مدفن آن حضرت را در عهد امیر مقرّب‌الدین مسعود بن بدر بین سال‌های (۶۵۸-۶۲۳) می‌دانند.


جهت اقامتگاه های داخلی اعم از ویلا ، سوییت ، هتل آپارتمان و واحد های بوم گردی از سیستم رستاک و اپلیکیشن اندروید قابل دانلود از کافه بازار و گوگل پلی می توانید استفاده نمایید . رستاک جهت رزرو پیشنهادات شگف انگیزی برای شما دارد . تور های لحظه آخری ما را در اینستاگرام رستاک تور دنبال کنید


ایوان‌ها

شاهچراغ
شاهچراغ

ایوان در قسمت شرق حرم واقع است. احداث صحن قدیمی قبل از ایوان بوده است و بنای اولین ایوان را به دوران علاءالدوله قاجار نسبت می‌دهند.

ابعاد ایوان مطهّر پس از توسعه طولی معادل ۳۸.۳۰ متر و عرض ۵.۵ متر دارد و دارای ده ستون است. دوازده حجره در دو طرف به صورت دو طبقه ساخته شده و یک دهنی بزرگ در وسط دارد که بدنه‌های آن با گچ‌بری تزئین شده‌اند. در دو طرف درب طلائی حرم مطهّر، دو راهرو وجود دارد که به حرم و ایوان، منتهی می‌شوند.

سقف ايوان توسط هنرمندان کارگاه نجاری آستان مقدّس به زیبایی تمام تزئین شده است. در اطراف چهار بر ستون‌های ایوان، نام‌های خداوند نوشته شده است. زیر پای ستون‌ها و نمای جلوی ایوان از سنگ مرمر یکپارچه با نقوش زیبای اسلیمی به دست سنگ‌تراشان هنرمند حرم مطهّر، حجاری و نصب شده است.

سه رواق به سمت جنوبی ایوان اضافه شده تا علاوه بر ارائه‌ی خدمات بیشتر به زائرین، شمال و جنوب ایوان قرینه شوند. کاشیکاری‌های این قسمت در نوع خود کم‌نظیر هستند. سقف و ستون‌های چوبی که در اثر فرسودگی و خوردن موریانه، خطرناک و در شرف انهدام بود با به کار گرفتن ستون‌های آهنی برای استخوان‌بندی تعویض شده است.

شاهچراغ
شاهچراغ

اولین بنای حرم مطهّر حضرت شاهچراغ (ع) را به زمان عضدالدوله دیلمی فرزند حسن ملقب به رکن‌الدوله از سلاطین آل بویه نسبت می‌دهند.

تعمیرات بنای قبلی و اضافه کردن ابنیه‌ی جدید در زمان اتابکان فارس (۶۲۳ تا ۶۵۹ هـ.ق) به دستور امیر مقرب‌الدین مسعود بدر‌الدین وزیر اتابک ابوبکر سعد زنگی صورت گرفته است. بعدا در سال ۹۱۲ ه.ق توسط شاه اسماعیل صفوی تعمیراتی در بقعه‌ی مطهّره انجام می‌شود.

صحن مطهر

در گذشته هر کدام از حرمین مطهّر احمدی و محمّدی (ع) دارای صحن مستقلی بودند که از طریق بازار بین‌الحرمین به یکدیگر متصل می‌شدند.

در طرح توسعه و عمرانی آستان مقدّس حضرت شاهچراغ علیه‌السلام پس از خرید و تخریب اماکن بازار بین‌الحرمین، صحن مطهّر وسعت یافته به طوری که هم اکنون حضور هر دو مرقد مطهّر در یک صحن، بر عظمت و شکوه آن افزوده است.

شاهچراغ
شاهچراغ

صحن مرکزی مستطیلی است به مساحت چهارده‌هزار مترمربع که در اطراف آن ۱۶۲ غرفه در دو طبقه ساخته شده است. عملیات نماسازی رواق‌ها با آجر و کاشی به دست استادکاران آستان مقدّس حضرت شاهچراغ (ع) به اتمام رسیده است.

نرده‌های چوبی آن به سبک سنتی از چوب ساج ساخته و نصب شده و کف صحن مطهّر با سنگ گندمک فارس فرش شده است.

ضریح مطهر شاهچراغ (ع)

درسال ۱۲۴۳ ه.ق در زمان فتحعلی‌شاه قاجار ضريحی ساخته شده كه طول آن ۳.۲۵ متر و عرض ۱.۷۵ متر بوده است و با نقره پوشیده شده و اطرافش اشعاری به زبان عربی و فارسی و سلام و صلوات بر ائمّه‌ اطهار علیهم‌السلام منقوش بوده است.

ضریح مطهّر تماما از نقره ساخته شده و بالای آن با برگ‌های طلایی تزیین شده است. طول ضریح مطهّر ۳.۵۸ مــتر، عرض ۲.۲۶ متر و ارتفاع آن ۲.۹۲ متر است. در داخل ضریح، مرقد مطهّر صندوقی بسیار زیبا از خاتم قرار دارد. ستون‌های بدنه‌ی داخلی و سقف ضریح مطهّر با خاتم و چوب تزيين شده‌اند. خاتم‌کاری داخل اين ضریح مطهّردر سال ۱۳۸۲ هـ.ش در كارگاه آستان مقدس ساخته شده است.

ضریح مطهر شاهچراغ (ع)
ضریح مطهر شاهچراغ (ع)

رواق‌ها و درها

صحن مطهّر اکنون دارای شش در ورودی می‌باشد.دو سر‌ در بزرگ در سمت غرب (جنوب غربی، باب‌الرضا(ع) و شمال غربی حرم مطهر، باب موسی‌بن جعفر (ع) که به میدان احمدی سابق یا صحن جمهوری اسلامی اشراف دارند. در سر درشرقی، یک در به مسجد جامع عتیق منتهی می‌شود. سر در شمالی از طریق چهار سوی به بازار شاهچراغ و خیابان احمدی ارتباط دارد. سر درجنوبی به دارالشفا حرم مطهر و کوچه‌ی بین‌الحرمین اتصال دارد و در کنار حرم مطهر حضرت سیدمیرمحمد(ع) باب‌السجاد است که از طریق بازار حاجی به خیابان لطفعلی‌خان متصل می‌شود.

سر در باب الرضا(ع)

در گذشته چون صحن مطهّر تنها یک درورودی از طرف میدان احمدی داشت به منظور تسهیل رفت‌و‌آمد زوار، در جدیدی در قسمت جنوب غربی ساخته شد. اسکلت این سر در از بتن و کارهای هنری انجام شده‌ی آن تحسین‌برانگیز است. پیچک‌های سنگی و ستون‌های اطراف سر در که به دست سنگ‌تراشان چیره‌دست آستان مقدّس، طراحی و تراشیده شده‌اند، در نوع خود بی‌نظیر هستند.

سردر باب موسی‌بن‌جعفر(ع)

این در مشرف به میدان احمدی سابق و روبروی در بزرگ مسجد جامع شهدا قرار گرفته است و قرینه‌ی سردر جنوب غربی است. عملیات کاشیکاری این سردر بعد از پیروزی انقلاب به اتمام رسید. به منظور تسهیل در رفت‌و‌آمد، دو راهرو در کنار این ورودی گشایش یافت که عملیات قرینه‌سازی و کاشیکاری آن توسط هنرمندان کارگاه‌های سنتی آستان مقدّس انجام شد.

درهای ورودی به حرم مطهّر
درهای ورودی به حرم مطهّر
درهای ورودی به حرم مطهّر

حرم مطهّر، هفت در ورودی اصلی در صحن مطهّر دارد. دو در از سمت شمال (ورودی خواهران)، دو در در سمت جنوب (ورودی برادران) و یک در طلا ورودی از ایوان مطهّر و دو ورودی از ایوان مطهر که به تازگی ایجاد شده است.

درطلای ایوان مطهّر: ابعاد این در با چهارچوب دو متر است. روی در و چهارچوب‌ها اشعاری با خط زيبا و با هنر منبت نقش بسته است. در قديمی حرم مطهر كه به در ظل‌السلطان مشهور بوده اكنون در موزه نگهداری می‌شود.

در نقره‌ای رواق جنوبی: در جنوبی که از آن به رواق جنوبی پائین پا وارد می‌شوند، به در عسکرخانی مشهور است. در و چهارچوب آن از نقره روپوش شده‌اند. سازنده‌ی اين در، آقا ميرزابزرگ زرگر، استاد علی‌اصغر زرگر و ميرزا علی آقا قلمزن و ميرزا محمود قلمزن بوده‌اند.


جهت مسافرت های خانوادگی و یا با تور رستاک برای شما اتوبوس ، میدل باس ون را بصورت انلاین اجاره می دهد که می توانید با مشاهده نرخ و سایر امکانات آن را رزرو نموده و آسوده خاطر سفر کنید .


رواق شمالی درنقره: این در و چهار‌چوب آن روپوش نقره دارد و به درحاج نصیرالملک مشهور است. این در هم اکنون در طبقه دوم موزه حرم مطهر نگهداری می‌شود.

اولین گنبد بقعه‌ی مطهّر حضرت شاهچراغ (ع) در سال ۶۲۳ هـ.ق در زمان اتابکان فارس به دستور امیرمقرب‌الدین مسعود‌بن‌بدرالدین وزیر اتابک ساخته شده است.

در سال ۷۴۵ ه.ق در دوران آل مظفر، ملکه تاشی خاتون (مادر شاه ابواسحاق) دستور می‌دهد تا روی گنبد، تعمیرات اساسی انجام شود.

در سال ۱۲۳۹ ه.ق زلزله‌ی شدیدی در شیراز به وقوع می‌پیوندد که باعث فرو ریختن بناهای بسیار از جمله گنبد و حرم حضرت شاهچراغ (ع) می‌شود.

گلدسته‌ها
گلدسته‌ها
گلدسته‌ها

آستان مبارک، دو گلدسته در شمال و جنوب ایوان دارد که ساختمان آن بتن آرمه است. به منظور زیبایی بیشتر این بارگاه شریف و پخش صوت ملکوتی قرآن و اذان تا اقصی‌ نقاط شهر و قرینه‌سازی دو طرف ایوان حرم مطهّر، ساختمان گلدسته‌ی جنوبی طراحی و اجرا شد. عملیات کاشیکاری این گلدسته با استفاده از رنگهای طبیعی به زیبایی توسط کارگاه معرق‌کاری آستان مقدّس انجام شده است.

شکل‌گیری موزه‌ی آستان مقدس به سال ١٣٤٤ هجری شمسی باز می‌گردد.


مسجد گوهر شاد کجاست ؟! ( برای خواندن مطلب روی این متن کلیک کنید )


مجموعه‌ی اشیاء سفالی

این مجموعه‌ی ارزشمند قدیمی شامل حدود ٦٠٠ قطعه می‌باشد که تقریبأ ١٠٠ قطعه از آنها در معرض نمایش قرار دارد.

شاخص‌ترین آنها ١٢ قطعه پیکرک سفالی، ٣٠٠ قطعه سفال موسوم به کوزه‌ی مخروطی شکل در ابعاد مختلف از مناطق جنوبی کشور، قمقمه‌ی اشکانی، پیه‌سوز، خمره‌های لبه‌دار و … هستند.

 مجموعه‌ی اشیاء سفالی
مجموعه‌ی اشیاء سفالی
مجموعه‌ی اشیاء فلزی

این مجموعه شامل سلاح‌های جنگی و شمشیرهایی مربوط به دوران ولایت شاه عباس صفوی و سلسله‌ی قاجار، گلدان‌های فلزی و مینا‌کاری (مسطح و برجسته) عموما مربوط به دوران قاجاریه، سقاخانه ی برنجی قاجار، چاقوهای طلاکوب، شمعدان، زیورآلات و… است.

مجموعه‌ی مسکوکات

این مجموعه‌ی بسیار ارزشمند شامل چهارصد عدد سکه، از دوران‌های اشکانی و ساسانی به بعد است.

مجموعه‌ی نسخ خطی و اسناد موقوفات حرم مطهر

این مجموعه‌ی تاریخی با موضوعات قرآن، ادعیه، کتب ادبی و علمی و وقف‌نامه‌ها، دیگر آثار موجود در موزه‌ی حرم مطهر را تشکیل می‌دهد.

آثار شهید دستغیب
آثار شهید دستغیب
آثار شهید دستغیب

بخشی از فضای موزه به آثاری از شهید محراب، حضرت آیت‌الله سید عبدالحسین دستغیب اختصاص یافته که مبین مبارزات سیاسی و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی آن شهید بزرگوار است.

معرفی برخی دیگر از اشیاء ارزشمند موزه

دو لنگه درب نقره‌ای اهدایی توسط یمین‌الدوله فرزند ناصرالدین‌شاه قاجار به آستان مقدس که از چوب گردو و روکش نقره با ارتفاع سه متر و عرض دو متر ساخته شده و در حاشیه‌ی هر یک از لنگه‌های دو درب دوازده بیت از اشعار مرحوم احمد وصال متخلص به وقار شیرازی «پسر ارشد وصال شیرازی» با خط نستعلیق به رنگ آبی مینا‌کاری شده است.

معجر قدیمی مرقد مطهر حضرت سید میرمحمد‌بن‌موسی‌الکاظم (ع) که جنس آن از چوب و در ابعادی حدود ٨٠ سانتیمتر در ٢ متر ساخته شده است که علاوه بر اسامی دوازده امام (ع)، نام تنی چند از اولیاء، با خط ثلث روی سطوح چهارگانه با مشبک‌های چوبی شش ضلعی آراسته شده است که از این فهرست می‌توان به بایزید بسطامی، ابراهیم ادهم، شاه شجاع کرمانی، عمار یاسر و … اشاره کرد.

درب خاتم حرم مطهر حضرت احمد‌بن‌موسی به ابعاد ٢٠٣٠*١٠٤٠ که با رنگ‌های زیبای فیروزه‌ای و مخلوطی از استخوانی، سیم و فویل تزیین شده است. این درب، قبل از درب مینا و درب طلای کنونی، در قسمت ورودی حرم مطهر حضرت شاهچراغ نصب بوده و مربوط به حدود ١٥٠ سال پیش است.

دو جلد قرآن که هر کدام حاوی ١٥ جزء آیات الهی است و با خط نسخ و  روی کاغذ خان بالغ به رشته‌ی تحریر درآمده و از قدمتی ٨٠٠ ساله برخوردار است، نیز در زمره‌ی آثار گران‌بهایی است که در موزه‌ی حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) نگهداری می‌شوند.

مدفونین مشهور حرم مطهر
مدفونین مشهور حرم مطهر
مدفونین مشهور حرم مطهر

آيت‌الله شهيد سيد عبدالحسين دستغيب، دومين شهيد محراب انقلاب اسلامی

حضرت آيت‌الله نجابت، از ياران آيت‌الله دستغيب

بسمل شيرازی، يكی از دانشمندان بزرگ شيراز

ميرزا ابوالقاسم سكوت، عارف مشهور قرن سيزدهم هجری

فرهنگ شيرازی، از شعرا و خوش‌نويسان شيراز

صادق خان زند يكی از رجال مهم دوران حكومت زنديه و برادر كريمخان زند

حضرت آيت‌الله سيد محمد طاهری

حضرت آیت‌الله شبدالحسین حائری


   تور های لحظه آخری ما را در اینستاگرام رستاک تور دنبال کنید

 برای خرید بلیط هواپیما به صورت آنلاین به رستاک تیکت مراجعه کنید


ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید