تخت سلیمان

تخت سلیمان نام یک بخش در استان آذربایجان غربی است که در گذشتهٔ نزدیک، “تازه کند نصرت” و در گذشتهٔ دور «گَنجَک» نامیده شده‌است.هم اکنون نام آن شهر ، تکاب است. گفته شده که تخت سلیمان همان «فره‌اسپه» پایتخت ایران اشکانی بوده‌است. تخت سلیمان بزرگ‌ترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان در قبل از اسلام به‌شمار می‌رفت؛ اما در سال ۶۲۴ میلادی و در حملهٔ هراکلیوس، امپراتور رومیان به ایران، تخریب شد. در آن زمان این شهر گنجک نام داشت.

محوطه باستانی تخت سليمان

در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی شهر تکاب محوطه ای باستانی قرار دارد که از ۱۶۰۰ سال پیش میزبان سازه هایی مقدس در میان حصارهای خود بوده است.بهرام پنجم ساسانی این محوطه را همچون یک شهر بنا نهاد و ۷۰ سال پس از وی، قباد اول به گسترش بناهای آن پرداخت تا اینکه در زمان خسرو انوشیروان ساسانی به اوج عظمت خود رسید. کشف نشانه ها و بقایای حضور انسان از هزاره اول قبل از میلاد تا قرن ۱۱ هجری قمری در این وسعت ۱۲ هکتاری رمز و رازهای شهر را برای کارشناسان آشکار ساخته است.

آتشکده آذرگشسپ

در زمان ساسانیان ایرانیان سه آتشگاه بزرگ و برجسته داشتند که یکی از آنان در شهر گنجک بوده و آذرگُشَسپ نام داشت. این مکان در اواخر دوره ساسانی به خصوص خسرو اول و خسرو دوم بیشتر مورد توجه قرار گرفت. باستان‌شناسان آلمانی که این مکان را بررسی کرده‌اند،نتایج خود را این گونه بیان می‌کنند: «دو اتاق در محور عرضی آتشکده سقف گنبدی یکی به عنوان مرکز پرستش آتش و دیگری احتمالاً مرکز پرستش آب با یک ارزش موازی در کنار هم قرار دارند.»

اهمیت آتشکده

آتشکده‌ی آذر گشسب در ضلع شمالی دریاچه قرار گرفته و شامل بخش‌هایی مثل محراب آتش و راهروهای مخصوص عبادت است. در قسمت شمالی و جنوبی‌اش هم صحن ورودی و دروازه قرار گرفته.این آتشکده آنقدر برای شاهان ساسانی اهمیت داشت که قبل و بعد از هر جنگی به اینجا می‌رفتند تا نذر و قربانی کنند. آن‌ها همیشه بخشی از غنائم جنگی خودشان را به آتشکده‌ی آذر گشنسب هدیه می‌دادند.

علت نامگذاری

نام آتشكده آذر گشسب تركيبي از سه كلمه معنادار از قبيل آذر كه به معناي آتش است، گشن كه در فارسي باستان به معناي فراوان و بزرگ است و آسپ نيز به معناي اسب است. تلفيق و تركيب اين كلمات مفهوم آتشي بزرگ و جهنده معنا ميابد. علت اين نام گذاري را برخي افسانه‌ها و باورهاي قديمي ايرانيان مي‌دانسته اند.

دریاچه تخت سلیمان

مجموعه بناهای تاریخی در تخت سلیمان در اطراف چشمه رسوبی ساخته شده‌است.آب این چشمه که از عمق بیش از ۱۲۰ متری از درون زمین به سطح می‌آید و به زمین‌های اطراف می‌ریزد دارای املاح زیادی است که آن را برای آشامیدن و کشاورزی نامناسب کرده‌است.بر خلاف تصور همگان، این یک دریاچه نبوده و هیچ آبی به آن نمی‌ریزد.رسوب‌های حاصل از این املاح در طی قرن‌ها، لبه چشمه را شکل داده و متغیر کرده‌است.درجه حرارت آب این دریاچه در تابستان و زمستان یکسان و در حدود ۲۱ درجه است و همین موضوع ثابت می کند که آب آن از سفره‌ای زیر زمینی در عمق بسیار زیاد تامین می‌شود.

راههای دسترسی

این مکان در استان آذربایجان غربی و در ۴۵ کیلومتری شمال شرقِ شهر تکاب قرار دارد. فاصله‌ی تهران تا شهر تکاب ۵۱۵ کیلومتر است که تقریبا ۶ ساعت زمان می‌برد. از تکاب تا تخت سلیمان هم ۴۵ دقیقه در راه باید باشید. فاصله تهران تا تخت سلیمان ۵۶۰ کیلومتر است. اگر می‌خواهید از تهران بروید، باید از اتوبان قزوین به زنجان بروید و از آنجا به بیجار و سپس به تکاب بروید. در تکاب، تابلوهای راهنمای روستای نصرت آباد (تازه کند) و تخت سلیمان را دنبال کنید تخت سلیمان انجاست!!

موزه تخت سلیمان

درمحوطه مجموعه از اشیاء بدست آمده موزه ای ایجاد شده است ، که برای بازدید عموم قابل استفاده است.

معبد اناهیتا

در قسمت شمال شرق آتشکده آذرگشنسب، معبدی با ۸ ستون و سالنی بزرگ است.این معبد به نام آناهیتا ایزدبانوی مورد احترام ایرانیان است. آناهیتا در باور ایرانیان باستان، فرشته نگهبان آب و فراوانی، زیبایی و باروری ست.

نام‌های مختلف 

اين آتشكده باستانی در زبان‌ها و دوران مختلف نام‌های گوناگوني به خود گرفته است.روميان به آن گزكا مي‌گويند و در اسناد رومي با اين اسم از اين آتشكده ياد شده است. اعراب در كتب و مستندات تاريخی خود به اين منطقه باستانی شيز میگويند.در زبان پهلوی به اين آتشكده گنزك و يا گنجه گفته میشد.آندره گدار معمار مشهور فرانسوي اين آتشكده را بزرگ‌ترين و با عظمت‌ترين بناي مذهبي و تاريخي ايران ياد‌ كرده است.

زندان سلیمان

زندان سلیمان نام کوهی مخروطی شکل و میان تهی است که در سه کیلومتری غرب مجموعه قرار دارد. این کوه هزاران سال پیش، بر اثر رسوب کانی‌های آب دریاچهٔ آن به وجود آمده‌است. ارتفاع این کوه از زمین مجاور خود ۹۷ تا ۱۰۷ متر است و بر فراز آن گودال عمیقی در حدود ۸۰ متر دیده می‌شود که قطر دهانه آن به‌طور تقریب ۶۵ متر است.

معماری تخت سلیمان

در داخل آتشکده سکوهایی با ابعاد و ارتفاعی متفاوت بچشم می‌خورد که در نزدیگی آتشدان مقدس ساخته شده اند. این مکان ها برای عبادت شاهان و بزرگان ساخته شده است. چهار طاقي‌هايي كه بر روي آن گنبد‌هايي بزرگ بنا شده است.  آثار بدست آمده نشان مي‌دهد در مركز اين بنا و آتشكده محراب اصلي قرار داشته است و آتشدان بزرگ و مقدس بر روي آن قرار مي‌گرفته است. در نزديكي اين آتشدان، سكويي بزرگ مخصوص عبادت و دعاخواني شاهان و بزرگان تعبيه شده است. دردور اين محوطه راهروهايي بچشم مي‌خورد كه مخصوص عوام و مردم عادي بوده است كه مي‌توانستند مشعول ديدن عبادت شاهان و بزرگان باشند.

اقامتگاه و محل اسکان

در سالیان اخیر اقامتگاه های بوم گردی بسیار زیادی در این منطقه و روستاهای اطراف ایجاد شده است که از طریق رستاک می توانید انها را به همراه خدمات و غذا و راهنما رزرو نمایید. اپلیکیشن رستاک را به رایگان از کافه بازار دانلود کنید .یکی از این بوم گردی ها مربوط به اقای افشار می باشد. از رستاک هماهنگ فرمایید.